Propozycja przedmiotowego systemu oceniania z matematyki do klasy II
wraz z określeniem wymagań edukacyjnych
(zakres rozszerzony)
Proponujemy, by omawiając dane zagadnienie programowe lub rozwiązując zadanie, nauczyciel określał do jakiego zakresu wiedzy je zalicza. Wyróżnione zostały następujące wymagania programowe: konieczne (K), podstawowe (P), rozszerzające (R), dopełniające (D) i wykraczające poza program nauczania (W). Wymienione poziomy wymagań odpowiadają w przybliżeniu ocenom szkolnym. Nauczyciel, określając te poziomy, powinien zatem sprecyzować, czy opanowania pewnych czynności lub wiedzy będzie wymagał na ocenę dopuszczającą (2), dostateczną (3), dobrą (4), bardzo dobrą (5) lub celującą (6).
- Wymagania konieczne (K) dotyczą zagadnień elementarnych, stanowiących swego rodzaju podstawę, zatem powinny być opanowane przez każdego ucznia.
- Wymagania podstawowe (P) zawierają wymagania z poziomu (K), wzbogacone o typowe problemy o niewielkim stopniu trudności.
- Wymagania rozszerzające (R), zawierające wymagania z poziomów (K) i (P), dotyczą zagadnień bardziej złożonych i nieco trudniejszych.
- Wymagania dopełniające (D), zawierające wymagania z poziomów (K), (P) i (R), dotyczą zagadnień problemowych, trudniejszych, wymagających umiejętności przetwarzania przyswojonych informacji.
- Wymagania wykraczające (W) dotyczą zagadnień trudnych, oryginalnych, wykraczających poza obowiązkowy program nauczania.
Poniżej przedstawiony został podział wymagań na poszczególne oceny szkolne:
ocena dopuszczająca – wymagania na poziomie (K),
ocena dostateczna – wymagania na poziomie (K) i (P),
ocena dobra – wymagania na poziomie (K), (P) i (R),
ocena bardzo dobra – wymagania na poziomie (K), (P), (R) i (D),
ocena celująca – wymagania na poziomie (K), (P), (R), (D) i (W).
Oczywiście podział ten należy traktować jedynie jako propozycję. Poniżej przedstawiamy wymagania dla zakresu rozszerzonego. Połączenie wymagań koniecznych i podstawowych, a także rozszerzających i dopełniających, pozwoli nauczycielowi dostosować wymagania do specyfiki klasy.
1. WIELOMIANY
Poziom (K) lub (P)
Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą lub dostateczną, jeśli:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (R) lub (D)
Uczeń otrzymuje ocenę dobrą lub bardzo dobrą, jeśli opanował poziomy (K) i (P) oraz dodatkowo:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (W)
Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeśli opanował wiedzę i umiejętności z poziomów (K) – (D) oraz:
|
|
|
2. FUNKCJE WYMIERNE
Poziom (K) lub (P)
Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą lub dostateczną, jeśli:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (R) lub (D)
Uczeń otrzymuje ocenę dobrą lub bardzo dobrą, jeśli opanował poziomy (K) i (P) oraz dodatkowo:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (W)
Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeśli opanował wiedzę i umiejętności z poziomów (K) – (D) oraz:
|
|
3. FUNKCJE TRYGONOMETRYCZNE
Poziom (K) lub (P)
Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą lub dostateczną, jeśli:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (R) lub (D)
Uczeń otrzymuje ocenę dobrą lub bardzo dobrą, jeśli opanował poziomy (K) i (P) oraz dodatkowo:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (W)
Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeśli opanował wiedzę i umiejętności z poziomów (K) – (D) oraz:
|
|
4. FUNKCJE WYKŁADNICZE I LOGARYTMICZNE
Poziom (K) lub (P)
Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą lub dostateczną, jeśli:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (R) lub (D)
Uczeń otrzymuje ocenę dobrą lub bardzo dobrą, jeśli opanował poziomy (K) i (P) oraz dodatkowo:
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (W)
Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeśli opanował wiedzę i umiejętności z poziomów (K) – (D) oraz:
|
|
|
5. CIĄGI
Poziom (K) lub (P)
Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą lub dostateczną, jeśli:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (R) lub (D)
Uczeń otrzymuje ocenę dobrą lub bardzo dobrą, jeśli opanował poziomy (K) i (P) oraz dodatkowo:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (W)
Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeśli opanował wiedzę i umiejętności z poziomów (K) – (D) oraz:
|
|
|
6. PLANIMETRIA
Poziom (K) lub (P)
Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą lub dostateczną, jeśli:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (R) lub (D)
Uczeń otrzymuje ocenę dobrą lub bardzo dobrą, jeśli opanował poziomy (K) i (P) oraz dodatkowo:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom (W)
Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeśli opanował wiedzę i umiejętności z poziomów (K) – (D) oraz:
|
|
|
|
|
|
Wykaz zakładanych osiągnięć ucznia klasy II liceum
– zakres rozszerzony
W zakresie wielomianów uczeń:
- posługuje się wzorami skróconego mnożenia:
- rozkłada wielomiany na czynniki, stosując wzory skróconego mnożenia, grupowanie wyrazów, wyłączanie wspólnego czynnika poza nawias,
- dodaje, odejmuje i mnoży wielomiany,
- wykonuje dzielenie wielomianu przez dwumian
- stosuje twierdzenie o reszcie z dzielenia wielomianu przez dwumian
- stosuje twierdzenie o pierwiastkach wymiernych wielomianu o współczynnikach całkowitych,
- rozwiązuje równania i nierówności wielomianowe,
- stosuje wielomiany w kontekście praktycznym.
W zakresie funkcji wymiernych uczeń:
- sporządza wykres, odczytuje własności i rozwiązuje zadania umieszczone w kontekście praktycznym, związane z proporcjonalnością odwrotną,
- wyznacza dziedzinę wyrażenia wymiernego z jedną zmienną oraz oblicza jego wartość liczbową dla danej wartości zmiennej,
- dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli wyrażenia wymierne,
- skraca i rozszerza wyrażenia wymierne,
- sporządza wykres oraz podaje własności funkcji homograficznej,
- rozwiązuje proste równania wymierne, np.:
;
,
- rozwiązuje proste nierówności wymierne, np.:
;
,
- rozwiązuje zadania umieszczone w kontekście praktycznym, prowadzące do rozwiązywania prostych równań wymiernych.
W zakresie funkcji trygonometrycznych uczeń:
- stosuje miarę łukową i miarę stopniową kąta,
- wykorzystuje definicje i wyznacza wartości funkcji trygonometrycznych dla kątów ostrych,
- wyznacza wartości funkcji trygonometrycznych dowolnego kąta przez sprowadzenie do przypadku kąta ostrego,
- znając wartość jednej z funkcji trygonometrycznych, wyznacza wartości pozostałych funkcji tego samego kąta ostrego,
- stosuje związki: sin2a + cos2a = 1,
oraz wzory na sinus i cosinus sumy i różnicy kątów w dowodach tożsamości trygonometrycznych,
- rozwiązuje proste równania trygonometryczne typu:
- posługuje się wykresami funkcji trygonometrycznych przy rozwiązywaniu nierówności typu
- szkicuje, na podstawie wykresu funkcji trygonometrycznej y = f(x), wykresy funkcji: y = cf (x), y = f(dx) oraz wykresy będące efektem wykonania kilku operacji,
- rozwiązuje równania i nierówności trygonometryczne, na przykład:
.
W zakresie funkcji wykładniczych i logarytmicznych uczeń:
- oblicza potęgi o wykładnikach wymiernych oraz stosuje prawa działań na potęgach o wykładnikach wymiernych i rzeczywistych,
- zna definicję logarytmu i stosuje w obliczeniach wzory na logarytm iloczynu, logarytm ilorazu i logarytm potęgi oraz wzór na zamianę podstawy logarytmu,
- sporządza wykresy funkcji wykładniczych i logarytmicznych dla różnych podstaw,
- rozwiązuje zadania umieszczone w kontekście praktycznym z wykorzystaniem funkcji wykładniczej i logarytmicznej.
W zakresie ciągów liczbowych uczeń:
- wyznacza wyrazy ciągu określonego wzorem ogólnym lub rekurencyjnym,
- bada, czy dany ciąg jest arytmetyczny lub geometryczny,
- stosuje wzór na n-ty wyraz oraz sumę n początkowych wyrazów ciągu arytmetycznego i ciągu geometrycznego, również umieszczone w kontekście praktycznym.
W zakresie planimetrii uczeń:
- korzysta ze związków między kątem środkowym, kątem wpisanym i kątem między styczną a cięciwą okręgu,
- stosuje twierdzenie o związkach miarowych między odcinkami stycznych i siecznych,
- stosuje twierdzenia charakteryzujące czworokąty wpisane w okrąg i czworokąty opisane na okręgu,
- znajduje związki miarowe w figurach płaskich, w tym z zastosowaniem trygonometrii, również w zadaniach umieszczonych w kontekście praktycznym,
- znajduje związki miarowe w figurach płaskich z zastosowaniem twierdzenia sinusów i twierdzenia cosinusów,
- stosuje własności figur podobnych i jednokładnych w zadaniach, także umieszczonych w kontekście praktycznym,
- określa wzajemne położenie prostej i okręgu,
- rozwiązuje zadania dotyczące wzajemnego położenia prostej i okręgu oraz dwóch okręgów na płaszczyźnie kartezjańskiej,
- oblicza odległości punktów oraz odległość punktu od prostej na płaszczyźnie kartezjańskiej,
- wyznacza współrzędne środka odcinka,
- posługuje się równaniem okręgu
; rozwiązuje układy równań, prowadzące do równań kwadratowych,
- opisuje koło za pomocą nierówności,
- oblicza współrzędne oraz długość wektora, dodaje i odejmuje wektory oraz mnoży je przez liczbę,
- interpretuje geometrycznie działania na wektorach,
- stosuje wektory do rozwiązywania zadań, a także do dowodzenia własności figur,
- stosuje wektory do opisu przesunięcia wykresu funkcji.